Deuren van het oude Ambtshuis

In de Gelderlander van 23 juni 2022 stond onderstaand artikel over de deuren van het oude Ambtshuis. Ons erelid Frits Hoogveld sprak er over wat er na de Tweede Wereldoorlog met deze deuren is gebeurd.

Het oude Ambtshuis voor 1944.

Het is een kolderiek beeld. Een man uit Elst zet een deur van een paar honderd kilo op de trapper van zijn vooroorlogse fiets en sjouwt ermee naar huis. Hij herhaalt zijn krachttoer om een tweede deur van de brandstapel te redden. Het zijn deuren van een paar honderd jaar oud. Nu staan ze in de kelders van het gemeentehuis.

Het verhaal is opgediept door Frits Hoogveld van de historische vereniging Marithaime uit Elst. De deuren zijn onlangs onderwerp van gesprek geweest. De vereniging hoopt er een passende bestemming voor te vinden.

Ambtshuis
Het gaat om markante deuren van een even markant gebouw, het oude Ambtshuis in Elst. Het stond pal voor de Grote Kerk. De Grote Molenstraat slingerde toen anders door het dorp dan nu het geval is. Het Ambtshuis was na de Grote Kerk het oudste gebouw van het dorp.

Het statige pand raakte in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd. Herstellen had geen zin, meenden de deskundigen. Het was beter om het gebouw af te breken. “Het Ambtshuis had gemakkelijk gerestaureerd kunnen worden”, beweert Frits Hoogveld.

Koobs den Hartog sr.
Karakteristiek zijn de buitendeuren. Daarvoor dreigt de brandstapel. Zeer tegen de zin van Koobs den Hartog sr. De man woont aan de Rijksweg in een pand met gebogen ramen. Ook dat pand is inmiddels gesloopt, maar dit terzijde.

Koobs den Hartog ziet de deuren en neemt ze een voor een mee. De deuren zijn onbeschadigd uit de oorlog gekomen, maar zitten wel onder een dikke laag verf. Zijn zoon John heeft de verf uiterst voorzichtig verwijderd. “Het moet haast monnikenwerk geweest zijn. Hij heeft het keurig gedaan”, meent Hoogveld. Meteen is dan zichtbaar hoe fraai de deuren vormgegeven zijn. “Dat is het werk van een schrijnenmaker, de tegenwoordige meubelmaker.”

1705
“Bij Marithaime hadden we het laatst over deze bijzondere deuren. ‘Ga er eens achteraan’, werd er gezegd. We hebben de gemeente erop aangesproken, maar hadden weinig hoop de deuren te vinden. Ze zijn tachtig jaar zoek geweest. De deuren staan onder het gemeentehuis, maar je kunt er vanwege alle spullen haast niet bij.”

Hoogveld heeft op internet gespeurd naar de leeftijd van de deuren. Hij vond een oude bouwtekening van het Ambtshuis. Hij vergeleek de tekening met de foto van het gebouw en trok de conclusie dat de deuren uit de tijd van de verbouwing stammen. “Je praat dan over het jaar 1705”, zegt hij.

“De deuren zijn gaaf, ze zijn het waard om te bewaren. Het was leuker geweest als we het hadden ontdekt voordat het gemeentehuis werd verbouwd. Dan hadden de deuren daarin verwerkt kunnen worden. Nu proberen we er een goede bestemming voor te vinden.”