Klik op de afbeelding om te vergroten
RONDLEIDING AMERSFOORT.
Op vrijdag 13 juni werd er door Marithaime een excursie georganiseerd naar de historische stad Amersfoort. Uiteindelijk vertrokken we met 14 leden, helaas hadden 3 leden om voor hen moverende reden zich afgemeld. Om 11.30 uur zou de rondleiding beginnen. We verzamelden ons bij de Onze Lieve Vrouwe Toren. Hier werden we opgewacht door onze Gildegids Rob Post een voormalig geschiedenis leraar. Erg bevlogen type m.b.t. de historie van Amersfoort. Dit Gilde beschikt over 80 deskundige gidsen die je op allerlei manieren kunnen loodsen/gidsen door Amersfoort. Dit kan b.v. met een bootje over een van de grachten, per fiets of wandelend door de stad.
Amersfoort kreeg in 1259 stadsrechten en, gelegen aan de Eem met de Eemhaven, waar de naam aan is ontleend. De bewoners worden Amersfoorters respectievelijk Keientrekkers genoemd.
Als er een stadje in Nederland is waar de middeleeuwen tastbaar zijn dan is dit wel Amersfoort met zijn charmante binnenstad.
Rob begon met zijn verhaal op de markt gelegen voor de OLV toren (de Lange Jan 98 meter), wij moesten plaatsnemen binnen een gemarkeerde lijn, wat later bleek dat dit de buitenkant/omtrek was van een Kapel welke hier vroeger heeft gestaan. Na de reformatie is deze kapel verwoest, daar deze destijds gebruikt werd als opslagplaats van buskruit en munitie en deze toen is ontploft.
Vervolgens vertelde de gids op een wat fluisterende toon het verhaal van Geertje Arens, die naar Amersfoort ging om toe te treden in het Agnietenklooster. Zij kocht onderweg een beeldje van Maria om dit te schenken aan het klooster. Echter zij vond achteraf dit beeldje te lelijk en gooide het in de buitenste gracht. Enkele dagen later vond de door visioenen geplaagde Margreet Albert Gijssen het beeldje van Maria dat onder het ijs lag. Dit beeldje zou er voor zorgen, dat de kaarsen minstens 3x langer zouden branden dan normaal, of zelfs eeuwigdurend. Dit nieuws verspreide zich snel en zodoende werd Amersfoort een bedevaartsplaats.
Vroeger had Amersfoort 2 stadsmuren en 2 grachten, de binnenste en de buitenste gracht. Amersfoort stond bekend om zijn talloze bierbrouwerijen. Deze haalden het benodigde water uit de binnenste gracht, dit water zou schoner zijn en wat zoeter en was afkomstig uit de diverse beekjes vanuit de Veluwe die uiteindelijk in de Eem terecht kwamen. Er werd zuinig om gegaan met dit water. Bij overtreding van de gebruiksregels omtrent het water kon men rekenen op een gepaste straf.
Amersfoort heeft een bierhistorie. In de 15/16 eeuw werkte ongeveer 60% van de bevolking van de stad in dit ambacht van bierbrouwers wat een groot effect had op de lokale inkomsten. Tegenwoordig heeft de stad nog steeds een flink aantal brouwerijen. Een grote diversiteit aan biertjes kun je hier bij de lokale horeca nuttigen.
De buitenste gracht was duidelijk smeriger. Hier werd dan ook afval in gestort b.v. vis of vleesafval. Ook werd er hier gewassen(katoendrukkerijen o.a. bij de Koppelpoort) etc.
Vervolgens vertelde Rob nog over de Muurhuizen, die gebouwd zijn met de stenen van de oude stadsmuur en gemetseld werden op de oude funderingen van de buitenste stadsmuur. Je zag een grote diversiteit aan deze stenen, groot, klein en onregelmatig.
Vervolgens stopten we bij een oude Joodse Synagoge. Dit religieuze bouwwerk was belangrijk voor de Joodse Gemeenschap (voornamelijk Sefardische Joden). Er werd terloops nog verteld, dat er buiten de stad een Joodse begraafplaats ligt. Deze Joodse mensen bekwaamden zich onder andere in de tabakshandel en diamantenhandel.
Vanzelfsprekend mocht een bezoek aan de al om bekende Koppelpoort niet ontbreken. Een fantastisch historisch gebouw aan de buitenzijde van de stad en gelegen aan de buitenste gracht. Hier was ook een gelegenheid voor de schuitjes/bootjes om de stad binnen te varen onder een grote boog, welke afsluitbaar is. Er is hier in het verleden veel strijd gevoerd b.v. door Filips de Goede en de Hertog van Bourgondië. Hier hebben we ook nog een inkijkje gehad binnen in de toren. Hier zag je 2 enorme tredmolens die bediend werden door de raddraaiers. Hier kwam waarschijnlijk het begrip de raddraaiers vandaan, omdat dit een echt vervelend/zwaar beroep was. Heel veel van deze begrippen kwamen regelmatig voor in het verhaal van de gids. (Wij gebruiken talrijke spreekwoorden en gezegdes zonder de herkomst ervan te kennen)
Ook werd er aandacht besteed aan bekende Nederlanders, die hier gewoond hebben. Ik noem hierbij Piet Mondriaan, er is zelfs een museum met veelal oudere werken/schilderijen van hem. Verder natuurlijk Johan van Oldenbarnevelt, die hier zijn jeugd heeft doorgebracht en woonde in Huize Bollenburg (een goed onderhouden, gerestaureerd huis). Oldenbarnevelt was de latere Raadspensionaris van de staat der Nederlanden. De stadsbeeldhouwer heeft enkele van deze personen uitgebeeld in steen en deze panelen waren te bezichtigen aan de zijkanten van de binnenste gracht.
Dan hebben we nog een bekend Joods persoon namelijk Benjamin Cohen een rijke tabakshandelaar, die een enorm groot statig huis heeft laten bouwen in Amersfoort en dit optrekje beschikbaar stelde aan stadhouder Willem V.
Op het einde bedankte Marius de gids voor de voortreffelijke wijze, waarop hij ons heeft rondgeleid. Na afloop van de zeer geslaagde rondleiding begaven wij ons naar het OLV plein en hebben hier gezamenlijk een lunch gebruikt.
N.B. Amersfoort is zeer zeker de moeite waard om te bezoeken, wij hebben de rondleiding geboekt, maar je kunt ook een fietstoer maken, boottochtjes over de grachten, Kamp Amersfoort bezoeken en de toren beklimmen wat je bij het Gilde kunt boeken. En natuurlijk de uitgebreide horeca aan het plein bezoeken.
Marius Jansen, organisator van deze dag namens Marithaime.
