Op zaterdag 3 juni 2023 werd een excursie georganiseerd in het Tempel|Kerkmuseum gevestigd in de Grote Kerk van Elst. Het maximale aantal van 24 personen had zich aangemeld. We waren dan ook genoodzaakt om 2 groepen van 12 personen te formeren.

Na een welkom door de organisatie bij monde van Marius Jansen kon gestart worden om 11.00 uur. Wij konden beschikken over 2 uitmuntende gidsen en wel groep 1 door Dhr. Ger de Vrieze (tevens lid van Marithaime) en groep 2 door Dhr. Bouwe Idzenga. We kregen erg veel informatieve en nuttige informatie voorgeschoteld, het verveelde geen moment.

Aanvankelijk werd de excursie begonnen bij de diverse vitrines met allerlei archeologische vondsten, die in de kerk stonden opgesteld. We gingen ver terug in de tijd, middels diverse schetsen, tekeningen en kaarten van weleer en wetenschappelijke onderbouwde ondersteuning om inzicht te krijgen op de diverse perioden, die invloed hebben gehad op het ontstaan van het huidige monument de Grote Kerk.

Vooral belangrijk is het tijdperk van de bezetting door de Romeinen tijdens het gezag vanuit Rome door de diverse vreemdsoortige Keizers, die hier hun stempel hebben gezet/achtergelaten. Ook de relatie van de Romeinen met de oorspronkelijke bewoners van dit gebied werd aangekaart en de invloeden die beiden op elkaar hadden. Ik noem hierbij bijvoorbeeld oorlogen en verzet door diverse stammen en later ook wel weer een soort van samenwerking. Elkaar gedogen!

We konden een duidelijke ontwikkeling zien van de oorspronkelijke eenvoudige tempel tot uiteindelijk groter en imposanter bouwwerk. Later na diverse oorlogen, weersinvloeden en branden is er uiteindelijk op de oorspronkelijke funderingen de nieuwe grote kerk gebouwd.

Nadat we de uitgebreide uitleg in de kerk hebben gehad gingen we ondergronds om de restanten van de diverse funderingen uit diverse tijdperken te zien. Je kon nog duidelijk de contouren zien van de tempels van vroeger. We kregen een hoop informatie omtrent de ontwikkelingen. Ook was daar onderin bewaard gebleven een sarcofaag, waarin werd verondersteld dat de heilige Werenfridus in heeft gelegen. Het verhaal gaat dat de botrestanten van hem en van vele andere aldaar begraven rijke mensen, priesters en notabelen tijdens rooftochten door barbaren verbrand zijn.

In een tweede kelder kregen we wederom goede uitleg hoe het vroeger is geweest en de verdere ontwikkelingen. Bezienswaardig was het zogenaamde Meisje van Elst, van wie het goed geconserveerde skelet nog duidelijk te zien was, gelegen in een graftombe. Opmerkelijk was dat dit meisje geen voeten meer had. De oorzaak hiervan is nooit duidelijk geworden. Er werden vanuit de aanwezige groep wel een aantal grappige argumenten bedacht.

Ook werd er aandacht geschonken aan de wederopbouw van de nu bestaande kerk na de Tweede Wereldoorlog.

Ik moet zeggen dat de gidsen Ger en Bouwe (afkomstig uit Friesland)  die ons uitgebreid hebben begeleid en van de nodige informatie hebben voorzien, een pluim verdienen. Opmerkelijk vond ik dat juist deze mensen, die hun roots niet in Elst hebben, met zoveel passie, gedrevenheid en kennis van de historie hun verhaal vertelden. Ook soms wat opgesierd/opgesmukt met wat humor. Ik denk dat vele Elsternaren veel minder kennis hebben of hadden van hetgeen ons werd onderwezen.

Met dank aan de vrijwilligers van het Tempelmuseum en speciaal aan de koster Jetty Gaasbeek, die het ons mogelijk hebben gemaakt dat wij deze interessante dag hebben kunnen organiseren voor onze leden.

Marius Jansen
coördinator wekgroep lezingen en excursies