Tijd voor een nieuwe kaart in de reeks oude kaarten, waarmee we de geschiedenis van Elst in de laatste twee eeuwen verkennen. Ditmaal de topografische kaart van 1977.
De vorige keer bekeken we de topografische kaart van 1966. Die zag er zo uit.
Topografische kaart, 1977
Nu Elst eenmaal de smaak te pakken heeft voor de aanleg van nieuwbouwwijken, is hij niet meer te stoppen. De ontwikkeling die na de oorlog werd ingezet, zet zich steeds verder door. Niets veranderde het aanzicht van Elst in de laatste ruim halve eeuw meer dan de woningbouw.
Muziekbuurt
De vorige keer was de aanzet van de Muziekbuurt al zichtbaar; de Griegstraat en straten ten zuiden ervan waren al aanwezig. Nu zijn deze straten ook bebouwd. Niet ver van het Molukse Kamp Snodenhoek is tussen de straten De Helster en de Brahmsstraat het noordelijk deel van de Muziekbuurt aangelegd. Alleen de Mozartstraat loopt door de gehele Muziekbuurt. De Haydnstraat vormt de enige andere verbinding tussen de noordelijke en zuidelijke delen van de Muziekbuurt. In dit middendeel verrijzen vooral (half)vrijstaande woningen en bungalows. Nabij het kruispunt Mozartstraat-Griegstraat worden een school en wijkcentrum gebouwd.
Het midden van de Muziekbuurt blijft verder vrij leeg; er staan enkele boerderijen, een kas (weergegeven in rode strepen) en boomgaarden (weergegeven met zwarte stipjes). Tussen de Grote Molenstraat en de Schubertstraat is sportcomplex De Helster gebouwd, naar het lijkt nog zonder tennisbanen.
Het grote lege driehoekige perceel tussen de Grote Molenstraat en de Sweelinckstraat is lange tijd de beoogde locatie geweest voor een tweede katholieke kerk in Elst, hoewel men hiervoor ook het perceel ten westen van de katholieke begraafplaats op het oog had. De beoogd bouwpastoor A.J.J. Bunnik schreef in 1969 dat de tijden dermate veranderd waren dat er geen noodzaak meer was voor een tweede kerk in Elst. Hij werd later pastoor van Oosterhout en deken van het dekenaat Elst. Op het terrein aan de Sweelinckstraat werd rond het verschijnen van voorliggende topografische kaart het katholieke bejaardenhuis Wervershove gebouwd.
Elst-Zuid
In 1976 werd een geheel nieuwe ontsluitingsweg aangelegd, waarmee de nieuw te bouwen wijken ten zuiden van de Dorpsstraat-Valburgseweg ontsloten konden worden op de Rijksweg. De Lange Dreef ging achter de bewoning aan de Willemsstraat en Wuurdsestraat langs en schuin door bestaande boomgaarden langs het buurtje De Zuiling naar de nieuwe wijk Vriesenenk. In deze wijk bestaande uit noord-zuid-geplaatste huizenblokken van 8 rijtjeswoningen elk kregen veel bewoners van het Kamp Snodenhoek een echt huis. De brede waterpartij die de wijk scheidt van de bestaande bebouwing aan de Valburgseweg is een verbreed deel van de Elster Pijp.
Haaks op de Lange Dreef en ook schuin op de bestaande verkaveling is de Kerkeakkers (zonder tussen-n) aangelegd. Deze vormt een verbinding met de Valburgseweg nabij de begraafplaatsen. Naar het zuiden toe loopt deze weg (nog) door op De Zuiling. Ten zuiden daarvan, rondom de Wuurdsestraat, inmiddels hernoemd tot De Wuurde, zijn ook de nodige ontwikkelingen gaande. De ‘rondweg’ van de Kievitshof is aangelegd, als ook de Zwartehof tussen De Wuurde en de Lange Dreef. Qua bebouwing is hier nog niet veel gaande.
Wel is er aan het nodige gebouwd op de Zoetendaal. De wijk is nog niet af; alleen de grote weg is nog maar ingetekend. Langs de west- en zuidkant van de wijk ligt een grote rechte weg, mogelijk een bouwweg. Deze volgt deels het tracé van de huidige Meikers en verbindt De Wuurde met de Rijksweg, ongeveer ter hoogte van de huidige rotonde “bij Moulijn” (Rijksweg-Zuid – Bussel – Olympiasingel). Oostelijk van de Zoetendaal ligt De Griend er ook al. Deze sluit bij de Galgeplek (ook zonder tussen-n) aan op de Rijksweg. Achter de panden aan de Rijksweg is de Greveslag al aangelegd. In de noordelijke bocht sluit deze aan op de oude Willemsstraat, die ook nog in verbinding staat met de Rijksweg.
Verderop is aan het Europaplein de Europahal gebouwd. Aan de overkant van het plein is bebouwing aanwezig langs ’t Fort en ’t Wiel. Tussen hier en de Zoetendaal is, behalve de aanleg van de Lange Dreef, van stedelijke ontwikkeling nog weinig te zien.
Aamse Overweg en de Nuts
Was op de vorige kaart nog de Aamsestraat vanaf de Stationsstraat de doorgaande weg naar de Aamse Overweg, nu zijn de Johan de Wittstraat en de Van Oldenbarneveltstraat de doorgaande weg richting de bedrijven aan de Industrieweg-Oost.
De Industrieweg-Oost heeft er een zijstraat bijgekregen: de Nijverheidsweg. Op de hoek van beide is in de jaren 60 de Nuts chocoladefabriek gebouwd. Tot 2007 werden hier de bekende chocoladerepen – en meer – gemaakt, waarna productie naar Tsjechië werd verplaatst.
Het complex van Vriesveem was sinds de vorige kaart behoorlijk vergroot. Op 13 juli 1977 vond er een grote brand plaats. De boter die hier in de koelingen lag smolt en dreef de Bemmelsche Zeeg en vervolgens de Linge in. Er was angst dat de brand zou overslaan naar de naastgelegen chemische fabriek van Luxan. De brandweer wist gelukkig deze ramp te voorkomen. Na de brand is het complex van Vriesveem herbouwd en nog altijd aanwezig aan de Handelsweg.
Er is vast nog veel meer over deze kaart te vertellen. Maar het is veel leuker om zelf de kaart te gaan ontdekken. Klik op het kaartje hierboven om de grote versie te bekijken.
Marithaime heeft sinds 1 januari 2014 de ANBI-status en is daarmee een erkende algemeen nut beogende instelling.
Donateurs van een ANBI mogen hun giften aftrekken van de inkomsten- of vennootschapsbelasting.
